WIRTUALNY SPACER PO DOLINIE STOBRAWY:

ZAPRASZAMY !

http://www.zdjecialotnicze.pl/upload/stobrawa_nyskie_dino/intro.html

WYBIERZ JĘZYK I ZWIEDZAJ WIRTUALNIE DOLINĘ STOBRAWY !

Szlak Architektury Drewnianej

Szlak rozpoczyna się w Kluczborku (posiadającym zabytkowy układ urbanistyczny, zaliczany do tzw. śląskiego typu rozplanowania) i obejmuje 22 kościółki drewniane: Maciejów, Nasale, Gołkowice, Miechowa, Komorzno, Krzywiczyny, Świniary Wielkie, Wierzbica Dolna, Wierzbica Górna, Brzezniki, Jakubowice, Proślice, Biskupice, Rożnów, Gierałcice, Laskowice, Lasowice Wielkie, Wędrynia, Lasowice Małe, Chocianowice, Bąków, Ligota Górna.

Spacer po Kluczborku

Szlak pieszy rozpoczyna się w Rynku. W jego centrum, pełniącym w ubiegłych epokach rolę placu targowego, stoi ratusz zbudowany w XVIII w., z dwoma frontowymi kamieniczkami pozostałymi z dawnego barokowego zespołu “Dwunastu Apostołów”. Następnie trasa biegnie ulicą Piłsudskiego, która pełni rolę reprezentacyjnego deptaka miasta. Stoi tutaj jeden z najcenniejszych obiektów zabytkowych miasta – gotycki kościół pw. Chrystusa Zbawiciela, zbudowany w XIV stuleciu z przepięknym rokokowym wnętrzem. Następnie szlak prowadzi ulicą Mickiewicza z zabytkowymi kamienicami, ulicą Puławskiego, obok murów obronnych do stawu Kościuszki. Następnie Aleją Szpitalną trasa wiedzie do parku miejskiego, który jest największym kompleksem zieleni w mieście. Tutaj są zlokalizowane pomnik Ofiar I Wojny Światowej oraz fontanna miejska. Na obrzeżach parku, na dawnych osuszonych mokradłach stoi zbudowany na początku ubiegłego wieku Kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w charakterystycznym neogotyckim stylu. Z parku szlak prowadzi do ulicy Katowickiej, następnie do ronda przy Pl. Niepodległości, a potem do ulicy Krakowskiej i z powrotem na Rynek.

Szlak Rekreacyjny po Kluczborku

Pieszy szlak spacerowy po Kluczborku rozpoczyna się w Rynku, prowadzi w kierunku ulicy Zamkowej, gdzie mieści się charakterystyczny obiekt Muzeum im. Jana Dzierżona oraz wieża ciśnień, a następnie w kierunku ronda i do parku miejskiego. Kolejnymi punktami na trasie są: rzeka Stobrawa, która jest krainą ryb łososiowatych, obok której jest zlokalizowany stadion miejski i korty tenisowe oraz siedziba Ojców Sercanów. Następnie trasa wiedzie do kompleksu leśnego, który prowadzi do tzw. leśnej górki, a dalej do starej strzelnicy sportowej i tzw. żwirowni, zbiornika wodnego, gdzie amatorzy połowów ryb mogą spróbować swoich umiejętności. Droga powrotna prowadzi ulicą Sportową, Katowicką, Kujakowicką, Matejki, Wyspiańskiego do deptaka przy ulicy Ligonia. Następnie trasa wiedzie do ulicy Wolności, potem do ulicy Paderewskiego, która doprowadzi do Rynku, gdzie kończy się rekreacyjna wędrówka.

Szlak pieszy drewnianego budownictwa

Szlak pieszy drewnianego budownictwa nr OP6500C im. Jeziorowskiego (czerwony) Kluczbork-Chocianowice-Bąków (długość 10 km). Ten szlak rozpoczyna się przy dworcu kolejowym. Początkowo biegnie razem ze szlakiem żółtym, aż do ulicy Zamkowej. Tutaj szlaki się rozchodzą. Czerwony skręca w prawo i ulicą Krakowską dochodzi do ulicy Curie-Skłodowskiej, a następnie w lewo zmierza w kierunku parku. Aleją parkową biegnie w kierunku stadionu sportowego i klasztoru oo. Sercanów. Następnie prowadzi prosto drogą, mija wzniesienie zwane “leśną górką”. Dalej dochodzi do drogi wyłożonej płytami betonowymi na wprost strzelnicy i tu skręca najpierw w prawo, potem w lewo na drogę leśną w kierunku Chocianowic, których zabudowania widoczne są po prawej stronie. Następnie szlak skręca w lewo-skos na drogę leśną, która po ok. 1700 m dochodzi do drogi asfaltowej Chocianowice-Bąków. W tym miejscu szlak skręca w lewo i dochodzi do drogi nr 11 Katowice-Poznań, a potem do skrzyżowania dróg w Bąkowie. Z Bąkowa szlak prowadzi drogami leśnymi przez Stare Olesno do najcenniejszego okazu drewnianego budownictwa sakralnego na Opolszczyźnie, jakim jest kościół odpustowy pod wezwaniem Św. Anny. Pierwsza budowla to kościółek z roku 1518, do którego w latach 1668-1670 dobudowano najciekawszą jego część składającą się z pięciu kaplic otaczających gwieździście położoną w środku halę. Szlak od kościoła biegnie szosą prowadzącą z Gorzowa Śląskiego do Olesna. Po przebyciu ok. 1,5 km dochodzi do miasta.

Szlaki rowerowe

Szlak nr 1. “Gościnne zagrody 40 km” – szlak rozpoczyna się przy kluczborskim Rynku na ulicy Kopernika, Kluczbork – Bąków – Brzezinka – Biadacz – Maciejów – Łowkowice – Kluczbork

Kluczbork:

· Rynek w Kluczborku.

· Kościół ewangelicki pw. Zbawiciela – początki kościoła sięgają końca XIII wieku. Można wejść na wieżę widokową i podziwiać panoramę Kluczborka.

· Staw Kościuszki

· Kościół Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych – zbudowany w latach 1911-13.

· Leśna górka dawny tor saneczkarski i trasy narciarskiej.

· Żwirownia

Bąków:

· Wyjeżdżając z lasu w stronę ośrodka tuż przy polanie znajduje się źródełko (6 m od trasy).

· Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy (54 miejsca w domkach).

· „Staropolski Gościniec” (22 miejsca noclegowe).

· Drewniany kościół pw. Wniebowzięcia NP. Marii zbudowany na przełomie XV/XVI w.

· Pałac z parkiem – z I poł. XIX w.

Stadnina w Brzezinkach

Drewniany kościółek w Jamach

Biadacz:

· Kościół filialny w Biadaczu

· Gospodarstwa ekologiczne

Maciejów:

·Pasieka Zarodowa w Maciejowie, gdzie znajduje się Izba Pamięci ks. Jana Dzierżona.

· Drewniany kościół ewangelicki XVI/XVII w.

· Pałac z parkiem – ok.1800 r.

Łowkowice:

· Kościół pw. Nawiedzenia Matki Boskiej – wzmiankowany w 1517 r.

· Grób ks. Jana Dzierżona

Kluczbork:

· Kryta Pływalnia w Kluczborku.

Szlak nr 2. “Szlakiem dawnego rzemiosła i pomników przyrody 44 km”

Trasa ta rozpoczyna się przy kluczborskim Rynku na ulicy Kopernika
Kluczbork – Kuniów – Bazany – Borkowice – Zameczek – Bogacica – Smardy – Krzywizna – Łowkowice – Kluczbork

Kuniów:

· Zabytkowa kuźnia i piekarnia, w której, jak za dawnych lat można wykuć “Podkowę z Kuniowa” i wypiec “Chleb Kuniowski”.

· Kościół pw. Św. Jana Chrzciciela – pierwotny wzmiankowany w 1301 r., od 1317 r.

· Wozownia plebańska – z XIX w., drewniana, konstrukcji mieszanej, prostokątna

· Leśny rezerwat przyrody “Bazany”

Nowa Bogacica:

· Aleja Dębów – pomnik przyrody – 9 okazów dębu szypułkowego, wiek 400 lat, obwody pni 440-640 cm, wysokość 14-25 m.

· Ścieżki przyrodnicze Stobrawskiego Parku Krajobrazowego w Piecach

Bogacica:

· Kościół pw. Św. Trójcy – zbudowany w latach 1797-1805.

· Dwór późnoklasycystyczny – zbudowany w I poł. XIX w.

· Spichlerz dworski – zbudowany w I poł. XIX w.

· Restauracja i Hotel “Nad Stawem”

Krzywizna:

· Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej

Kluczbork Stacja PKP:

· Łącznik czarny (Bogacica-Kluczbork)

Krasków:

· Kościół pw. Św. Jadwigi

· Cmentarz żydowski

Łącznik zielony (Smardy-Kluczbork)

Smardy Dolne i Górne:

· Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego

Szlak kajakowy na rzece Stobrawie

Spływ Stobrawą rozpoczyna się we wsi Bąków, tuż za mostem na drodze krajowej nr 11. Na lewym brzegu rzeki, w rozwidleniu dróg znajduje się miejsce dogodne do rozładunku i przygotowania kajaków. Do miejsca wodowania dotrzeć można po betonowych schodkach. Przy wodowaniu należy zachować ostrożność ze względu na znajdujące się w sąsiedztwie mostu kamienie oraz paliki wzdłuż brzegów.

Rzeka na tym odcinku ma szerokość od 2,5 do 3 m i przeciętną głębokość około 0,5 m. Brzegi porośnięte są trzciną. W kilku miejscach, trzcina stanowi utrudnienie w spływie. Po około 800 m przeszkodę stanowią dwa progi wodne. Przenioska lewą stroną rzeki po łące. Drugi próg można również pokonać idąc po murku i kamieniach wzdłuż lewego brzegu rzeki.

GMINA KLUCZBORK

◊ KLUCZBORK ◊

PARK MIEJSKI	To dobrze utrzymany, największy kompleks zieleni w mieście, znajdujący się w pobliżu Alei Szpitalnej. Park ten odznacza się pięknym drzewostanem i alejami spacerowymi. Poprowadzona jest trasa rowerowa zmierzająca do Bąkowa, na której możemy cieszyć się łonem natury, ale też ośrodkami sportowymi. W pobliżu zlokalizowany jest stadion miejski, korty tenisowe czy kryta pływalnia.	źródło: www.mapa.polskieszlaki.pl
MUZEUM IM.JANA DZIERŻONA	To samorządowa instytucja muzealna, zajmującą się gromadzeniem, konserwacją, opracowaniem i udostępnianiem dóbr kultury z terenu ziemi kluczborskiej i północnej Opolszczyzny w zakresie archeologii, historii i etnografii, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa gromadzonego z terenu całego kraju. Na uwagę zasługuje oddzielna kolekcja, którą jest zbiór dzierżonowski, czyli pamiątki po księdzu Janie Dzierżonie.	źródło: www.wikipedia.pl
BRAMA KRAKOWSKA	Zachowała się do dziś Brama Krakowska i Baszta tej Bramy. W 1907 roku Baszta Bramy Krakowskiej, zwanej też Polską, z przełomu XV i XVI wieku, została przebudowana na wieżę ciśnień, otrzymała wówczas nowy dwustopniowy dach namiotowy. Natomiast dziś w budynku bramnym mieści się Muzeum im.Jana Dzierżona.	źródło: www.polskieszlaki.pl
KLASYCYSTYCZNY DAWNY ZAKŁAD DLA UBOGICH	Klasycystyczny budynek, ogromny jak rozmiary Kluczborka, zaprojektowany przez Carla Gottharda Langhansa, znanego także z innych dokonań we Wrocławiu u na Dolnym Śląsku. Budynek położony w pobliżu murów miejskich. Obiekt pochodzi z XVIII wieku.	źródło: www.dolny-slask.org.pl
ZABYTKOWE DOMY	Budynki pochodzą z XVIII-XIX wieku.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
RATUSZ	Ciekawostką jest, że pierwotnie do budynku Ratusza przylegał rząd kamieniczek, stanowiących barokowy zespół “Dwunastu Apostołów”. Obecnie Ratuszowi towarzyszą już tylko dwie dwufrontowe kamienice, będące pozostałością tego zespołu architektonicznego. Reszta niestety spłonęła w pożarze w 1925 roku. Szkoda, bowiem byłby on wielką ozdobą Rynku, która wyróżniałaby to miasto wśród innych ośrodków w Polsce.	źródło: www.mapa.polskieszlaki.pl
POMNIK OFIAR PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ	Pomnik poświęcony mieszkańcom miasta, którzy stracili życie na frontach I-szej wojny światowej został zaprojektowany przez Hansa Muhlfelda z Lippstad w Westfalii. Pomnik został wzniesiony w parku na niewielkim sztucznie usypanym pagórku. Jest to murowany, otwarty z czterech stron obiekt przykryty dachem w kształcie niewielkiej kopuły.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
POMNIK KS. DR JANA DZIERŻONA	Pomnik został wzniesiony w 1981r. Upamiętnia światowej sławy pszczelarza ks. Jana Dzerżona ściśle związanego z gminą Kluczbork, która wykorzystuje tematykę pszczelarską w swojej promocji. Grób słynnego naukowca znajduje się na cmentarzu w pobliskich Łowkowicach, miejscowości, w której się urodził. Pomnik zlokalizowany jest w parku przy ulicy Byczyńskiej w Kluczborku.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA	Rzymskokatolicka parafia w Kluczborku, należąca do dekanatu Kluczbork w diecezji opolskiej. Położona jest przy ulicy Jana Pawła II w Kluczborku. Od dnia 28 czerwca 2010 roku, dekretem księdza biskupa Andrzeja Czai, proboszczem parafii został ksiądz Hubert Czernia. Kościół wpisał się na trwałe w panoramę miasta Kluczborka. Rok po konsekracji kościół otrzymał tytuł “Mister Architektury Opolszczyzny”.	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ WSPOMOŻENIA WIERNYCH	Rzymskokatolicka parafia położona przy ulicy Marii Skłodowskiej-Curie 8 w Kluczborku. Parafia należy do dekanatu Kluczbork w diecezji opolskiej. Jedna z dwóch parafii katolickich w tym mieście. Ołtarz główny z bogatą ornamentyką snycerską i ambonę wykonano w Monachium. Ołtarze boczne są dziełem rzeźbiarza Frilhase z Erfurtu, a witraże pochodzą z warsztatu Linnemana z Frankfurtu nad Menem.	źródło: www.wikipedia.pl

KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI CHRYSTUSA ZBAWICIELA	Gotycki kościół i jego atrakcja turystyczna wieża widokowa jest jednym z najcenniejszych zabytkowych obiektów Kluczborka. Został zbudowany w XIV w. na miejscu poprzedniego, pochodzącego z 1298 r. Wieża widokowa kościoła, z której można podziwiać panoramę miasta i okolic, dostępna jest dla turystów w okresie od maja do września (środa, piątek i sobota, w godz. 15-17) ciekawe miejsce na weekend.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KAPLICA CMENTARNA	Usytuowana na cmentarzu przy ulicy Opolskiej w Kluczborku. Dzieje cmentarza komunalnego i kaplicy cmentarnej w Kluczborku, związane są z kościołem ewangelicko-augsburskim oraz parafią Chrystusa król w Kluczborku. W 2013 roku kaplica przeszła remont kapitalny, gdzie zainstalowano m.in. elektroniczne uruchomienie dzwonu na wieży. Obecnie służy wszystkim mieszkańcom Kluczborka, jako kaplica przedpogrzebowa.	źródło: www.wikipedia.pl
CMENTARZ ŻOŁNIERZY ARMII CZERWONEJ	Pierwotnie znajdował się w tym miejscu cmentarz żydowski. Nie wiadomo, co się stało z macewami ze zlikwidowanego przez hitlerowców cmentarza. Obecnie znajduje się tutaj cmentarz żołnierzy radzieckich, poległych w walkach w rejonie Kluczborka. Spoczywa tutaj 6278 żołnierzy, spośród których zidentyfikowano zaledwie 2081.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
MURY OBRONNE	Do obecnych czasów dobrze zachował się południowy odcinek murów obronnych. Pozostała część została rozebrana z myślą o rozbudowie miasta. Historia obwarowań sięga XIV w., te obecne pochodzą z XVI wieku. Pod murami miejskimi widoczne jest obniżenie terenu wskazujące na istniejącą w tym miejscu fosę.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
SPŁYWY KAJAKOWE	OPOLSKA PRZYGODA oferuje kompleksową organizację spływów kajakami i kanadyjkami po rzekach północnej części województwa opolskiego, w szczególności: Stobrawa, Strumień Wołczyński i Kluczborski, Budkowiczanka i Prosna. Firma proponuje organizację spływów dostosowanych do umiejętności i doświadczenia uczestników, zarówno dla osób początkujących i rodzin z dziećmi, jak i dla bardziej doświadczonych kajakarzy (z licznymi przenioskami kajaka, naturalnymi przeszkodami itd.). Spływy organizowane są zarówno dla osób indywidualnych, jak i dla grup zorganizowanych.	źródło: www.stobrawa-kajaki.pl

◊ BAŻANY ◊

REZERWAT PRZYRODY BAŻANY

Rezerwat przyrody położony na terenie gminy Kluczbork na skraju Borów Stobrawskich. Głównym celem ochrony jest zachowanie rosnącego na wydmach naturalnego boru sosnowego. Gatunkiem panującym jest sosna zwyczajna, licznie występuje cis pospolity, rzadziej dąb szypułkowy oraz topola osika. W rezerwacie znajdują się też stanowiska roślin chronionych, jak: widłak jałowcowaty i kruszyna pospolita.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ BĄKÓW ◊

KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

Zabytkowa drewniana świątynia znajdująca się we wsi Bąków (gmina Kluczbork), jedna z najstarszych w powiecie kluczborskim, należąca do dekanatu Kluczbork w diecezji opolskiej. Kościół został wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Kościół pochodzi z początku XVI wieku. Świątynia z nawą w konstrukcji zrębowej, zamkniętą trójbocznym prezbiterium, z kwadratową wieżą od zachodu w konstrukcji słupowej. Wewnątrz wyposażenie z XVII wieku, fragmenty polichromii, drewniane epitafia i kamienne płyty nagrobne.

źródło: www.wikipedia.pl

BUNKIER

Bunkier znajduje się w lesie na wzniesieniu. Można do niego dojść od drogi idącej w kierunku Chocianowic. Jadąc od głównego skrzyżowania skręcamy w 1 leśną drogę skręcającą w lewo, stamtąd idąc pieszo po 30 metrach, prostopadle kierujemy się do lasu, gdzie dochodzimy do obiektu.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ BIADACZ ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JÓZEFA ROBOTNIKA

Rzymskokatolicki kościół filialny znajdujący się we wsi Biadacz, należący do parafii Wniebowzięcia NMP w Bąkowie w dekanacie kluczborskim, diecezji opolskiej. Kościół został zbudowany w latach 1842-1843, został wzniesiony w stylu półklasycystycznym. We wnętrzu kościoła zachowało się częściowo oryginalne wyposażenie z XIX w. Świątynia pierwotnie służyła miejscowym ewangelikom. Po 1945 r. kościół przejęli katolicy, w większości przybyli z Kresów II RP.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ BOGACICA ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. TRÓJCY

Rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się we wsi Bogacica (gmina Kluczbork), należący do dekanatu kluczborskiego, diecezji opolskiej. Kościół został wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego. Dużą część wnętrza kościoła pokrywają freski. Poszczególne przedstawiają różne postacie i sceny biblijne, takie jak: “Pan Jezusa na Górze Błogosławieństw”, “Uzdrowienie paralityka”, “Ostatnie Wieczerza”, “Wniebowstąpienie”, “Ucieczka z Egiptu”, “Pan Jezus błogosławiący dzieci”, “Dzieciątko Jezus w Betlejem”. Kościół w Bogacicy uznawany jest za perłę architektury, jest jednym z najpiękniejszych kościołów na Opolszczyźnie.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ BOGDAŃCZOWICE ◊

DWÓR

W pałacu w Bogdańczowicach mieści się internat Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego.
Ogólnie dostępny z zewnątrz. Pałac ten został zbudowany na przełomie XIX i XX wieku. Aż do 1945 roku był własnością rodu von Kleinschmidt. Obiekt wzniesiony jest w stylu klasycystycznym. Pałac otacza zabytkowy park podworski.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ KRASKÓW ◊

CMENTARZ ŻYDOWSKI

Został założony w 1765 i pierwotnie służył Żydom z Byczyny, Wołczyna, Kraskowa i Kluczborka. Cmentarz zamknięto w latach 20. XX wieku. Cmentarz ma powierzchnię 0,41 ha. Został zniszczony po zakończeniu II wojny światowej. Do naszych czasów zachowało się kilkadziesiąt nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1811 roku.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ KRZYWIZNA ◊

KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ

Polska rzymskokatolicka parafia położona we wsi Krzywizna, należąca do dekanatu wołczyńskiego w diecezji kaliskiej. Parafia w Krzywiźnie powołana została w 1509 roku. W 1541 roku kościół parafialny zostaje przejęty przez protestantów, w których rękach pozostaje do zakończenia II wojny światowej. W 1945 roku zostaje powołana parafia rzymskokatolicka, a kościół ponownie zaczyna służyć katolikom.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ KUJAKOWICE GÓRNE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA

Polska rzymskokatolicka parafia, znajdująca się we wsi Kujakowice Górne, należąca do dekanatu kluczborskiego w diecezji opolskiej. Parafia powstała w 1318 roku, a miejscowość należała wówczas do Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Obecny, w stylu neobarokowym wygląd kościoła parafialnego pochodzi po przebudowie w latach 1909-1912

Proboszczem parafii jest ksiądz Werner Joachim Skworcz.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ KUNIÓW ◊

KOŚCIÓŁ NARODZENIA ŚW. JANA CHRZCICIELA

Polski rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się we wsi Kuniów, należący do dekanatu kluczborskiego. Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym datowana jest na rok 1301.

źródło: www.wikipedia.pl

IZBA PAMIĘCI REGIONALNEJ I RZEMIOSŁA

W Kuniowie zachowały się pozostałości XIX-wiecznych kuźni i piekarni. Aby zachować to kulturowe dziedzictwo dla następnych pokoleń, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju wsi Kuniów postanowiło utworzyć tu kompleks pomieszczeń regionalnych pod nazwą „Izba Pamięci Regionalnej i Rzemiosła”. Na turystów czekają ciekawe atrakcje: w wybudowanej kuźni, w piecu z cegły klinkierowej, przy pomocy narzędzi z XIX w. wykuwa się „Podkowę Kuniowa”, a w piekarni można samemu wyrobić ciasto (wg oryginalnej receptury), włożyć w dawną formę i wypiec „Chleb Kuniowski”.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ LIGOTA GÓRNA ◊

ZBIORNIK RETENCYJNY

Zbiornik retencyjny został oddany do użytku w 2013 r. Jego budowa trwała ok. 3 lat. Został zbudowany w miejscu starej żwirowni. Jest czterokrotnie większy od poprzedniego zbiornika. Głównym ciekiem zasilającym teren zalewu jest rzeka Stobrawa – prawy dopływ Odry. Do głównych zadań zalewu należy ochrona przeciwpowodziowa. Zbiornik pełni również funkcje rekreacyjne i jest licznie odwiedzany przez okolicznych mieszkańców i turystów.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ LIGOTA DOLNA ◊

KAPLICA CMENTARNA

Ewangelicka kaplica cmentarna, znajdująca się we wsi Ligota Dolna koło Kluczborka, należąca do parafii ewangelicko-augsburskiej w Kluczborku. Pierwsza wzmianka o kaplicy cmentarnej pochodzi z 1802 roku, obecna natomiast powstała w 1900 roku. Została wybudowana w stylu neogotyckim, o czym świadczą widoczne również na zewnątrz okna. Wnętrze kaplicy jest bardzo skromne.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ ŁOWKOWICE ◊

KOŚCIÓŁ NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY	Polski rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się we wsi Łowkowice (gmina Kluczbork), należący do dekanatu kluczborskiego w diecezji opolskiej. Kościół wzmiankowany był już na początek XVI wieku, obecny zbudowany został w 1827 roku. W kościele znajdują się ciekawe ołtarze boczne pochodzące z I połowy XIX wieku oraz klasycystyczne organy.	źródło: www.wikipedia.pl
KAPLICZKI	Z 1. połowy XIX wieku – murowana, otynkowana, kwadratowa. Wejście zamknięte półkoliście, ujęte 2 pilastrami podtrzymującymi archiwoltę, zwieńczoną trójkątnym szczytem. Wewnętrzne sklepienie o łuku obniżonym. Wewnątrz znajduje się rzeźba Jana Nepomucena, ludowo-barokowa. Nowsza – murowana. Wewnątrz znajduje się rzeźba Matki Bożej.	źródło: www.wikipedia.pl

◊ MACIEJÓW ◊

KLASYCYSTYCZNY PAŁAC

Projektował Carl Gotthard Langhans (twórca Bramy Brandenburskiej). Rok budowy datowany jest na ok. 1790 r.

Na terenie pałacu znajduje się zespół malowideł ściennych – romantyzm z przełomu XVIII i XIX w. Wysoka klasa artystyczna i historyczna. Jest jednym z nielicznych obiektów, które zachowały się z wyposażenia pałaców sprzed 1939 r.

źródło: www.maciejow.pl

PASIEKA ZARODOWA

Jest usytuowana w historycznym miejscu związanym z życiem i pracą światowej sławy odkrywcy i naukowca w dziedzinie pszczelarstwa księdza doktora Jana Dzierżona. Na terenie Pasieki znajduje się dworek, w którym ostatnie lata swego życia spędził ks. Dzierżon. W tymże dworku można wynająć jeden z pokoi gościnnych, by w tym urokliwym, zacisznym miejscu spędzić nieco czasu, słuchając brzęku pracowitych pszczół, zapoznać się historią życia ks. Dzierżona, zgłębiać arcyciekawe życie rodziny pszczelej i odkrywać najgłębsze tajniki ula. Tu w okresie miodobrania można posmakować miodu prosto z ula. Ponadto można zakupić prawdziwy miód, ozdobne świece z naturalnego wosku oraz inne produkty pszczele.

źródło: www.spp-polanka.org

DREWNIANY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

Należy do grupy drewnianych kościołów wzniesionych przez ewangelików przed rozpoczęciem wojny trzydziestoletniej, łączących skromny wygląd zewnętrzny z wysokim poziomem wykonania i wysmakowanym detalem. Zabytek dostępny. Zwiedzanie wnętrz po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

źródło: www.zabytek.pl

◊ SMARDY DOLNE ◊

PAŁAC

W obecnym kształcie powstał w drugiej połowie XIX wieku na podstawie projektu Carla Gotharda Langhansa, projektanta Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Obecnie pałac stanowi własność prywatną.

źródło: www.wikipedia.pl

GMINA WOŁCZYN

◊ WOŁCZYN ◊

STARE MIASTO	Zarys zabytkowego układu urbanistycznego miasta prawdopodobnie ukształtował się w XIII i XIV wieku. Znajduje się w północnej części dzisiejszego założenia. Tworzy go sieć ulic o charakterze szachownicowym, które tworzą owalną linię zabudowy, którą niegdyś opasała fosa miejska rzeki Wołczyński Strumień. Miasto z racji położenia na terenie bagnistym, nigdy nie zostało otoczone murami obronnymi. Centralny punkt założenia stanowi prostokątny rynek z narożnymi ulicami. Oś główna miasteczka rozchodzi się na linii wschód – zachód, pomiędzy ulicami Namysłowską i Kluczborską. Historyczne centrum miasta zostało poszerzone i rozbudowane dopiero w XIX w. Ostatni ratusz miejski stojący pośrodku Rynku został rozebrany w II połowie XIX w. W późniejszych latach funkcję ratusza pełniła kamienica nr 9 oraz pałac tzw. “nowy zamek”, który do 1945 r. istniał na placu Partyzantów.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOŚCIÓŁ FILIALNY POD WEZWANIEM ŚW. TERESY Z LISEAUX Z LAT 1770-99, XIX WIEKU	Pierwsze informacje o drewnianym kościele pochodzą z 1315 roku. W 1588 roku ulega on spaleniu. Na jego miejsce w 1593 roku wybudowano kolejną, również drewnianą świątynię, która została rozebrana w 1776 roku. Obecny kościół wzniesiony zostaje w latach 1770-99, staraniem księdza Georga Freitaga, który po zakończeniu budowy poświęca nową budowlę. Od tej pory do 1945 roku, kościół należy do ewangelików i jest pod wezwaniem św.Barbary.	źródło: www.wikipedia.pl
CMENTARZ ŻYDOWSKI UL. BYCZYŃSKA	Został założony w 1833 r. Znajduje się on w odległości 2 km od miasta, przy drodze do Byczyny. Niektóre źródła błędnie podają, że jest to cmentarz w Brzezinkach, jednak w rzeczywistości jest on położony na granicy pomiędzy Wołczynem a wsią Brzezinki. Na terenie nekropolii wybudowano dom przedpogrzebowy. Ostatni znany pochówek odbył się w 1913 r. Teren jest w całości ogrodzony murem. Cmentarz jest sporadycznie odwiedzany. Wandalizm na terenie cmentarza stanowi umiarkowane zagrożenie. Teren jest uporządkowany, zarośnięty drzewami i zaroślami. Problemem jest bujna roślinność.	źródło: www.sztetl.pl
PARK MIEJSKI Z POŁOWY XIX WIEKU	Dzisiejszy park jest pozostałością po dawnym ogrodzie zamkowym. Ogród powstał na przełomie XVIII i XIX w. po wybudowaniu klasycystycznego pałacu tzw. nowego zamku, który w I połowie XX wieku pełnił funkcje szkoły miejskiej oraz ratusza. Pałac i ogród przecinał Wołczyński Strumień, wzdłuż którego przebiegała malownicza promenada. Bieg koryta w XX wieku zmieniono i utworzono dzisiejszą ulicę Rzeczną. W 1933 r. wybudowano nową szkołę miejską-dzisiejszą Szkołę Podstawową nr 1. W 1945 r. spalony przez Armię Czerwoną ratusz rozebrano i nasadzono nowe drzewa (brzozy i lipy), tym samym powiększając jego powierzchnię. W 2009 r. dokonano częściowej rewitalizacji parku, porządkując tym samym jego alejki, drzewostan i małą architekturę.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY NMP NIEPOKALANIE POCZĘTEJ, NEOGOTYCKI Z LAT 1859-61	Rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się przy ulicy Kościelnej 2 w Wołczynie, należący do parafii NMP Niepokalanie Poczętej w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej. Neogotycki kościół parafialny został zbudowany w latach 1859-1861, jako świątynia katolicka. Plan kościoła został wykonany przez architekta Alexisa Langera z Wrocławia (był on również wykonawcą kościołów we Wrocławiu, Tułach, Katowicach czy Wałbrzychu).	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI	Polski ewangelicko-augsburski kościół parafialny, należący do diecezji katowickiej, znajdujący się przy ulicy Byczyńskiej w Wołczynie. W latach czterdziestych XIX wieku powstała w Wołczynie nowa parafia staroluterska, która w 1848 roku zbudowała własny kościół przy ul. Byczyńskiej, ta właśnie świątynia jest obecnie parafialną. W 1925 roku została dobudowana wieża. Pierwszym proboszczem był ksiądz Edward Kellner.	źródło: www.wikipedia.pl
WIEŻA CIŚNIEŃ Z POCZĄTKU XX WIEKU	Wieża należy do Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Wołczynie.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
BUDYNEK STAREGO SZPITALA ELŻBIETANEK	Były już szpital w Wołczynie, ściśle wiąże się z istnieniem placówki Zgromadzenia Sióstr św.Elżbiety, które w mieście są już od 15 października 1864r. Jest to jedna z pierwszych placówek zgromadzenia w historii, którą założyła bł. Maria Merkert z Nysy. W XIX wieku miasto nawiedzały często epidemie cholery, dlatego opieka sióstr była niezastąpiona. Szpital w okresie powojennym sprawował funkcje miejskiej lecznicy z odziałem wewnętrznym. Został zamknięty w 2000r. Budynek znajduje się między parafią katolicką a domem zakonnym sióstr, przy ulicy Kościelnej.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
ZAMEK RYCERZY ROZBÓJNIKÓW	W Wołczynie niedaleko Kluczborka stał kiedyś zamek rycerzy-rozbójników. Niestety, zniszczony w XV wieku nie pozostawił po sobie żadnych śladów. Wiadomo, że stał w najwyższym punkcie miasta i otoczony był bagnami. Przypuszczalnie jest to teren kościoła ewangelickiego i cmentarza przy ul. Byczyńskiej.	źródło: www.zamki.res.pl
DWORZEC KOLEJOWY	Stacja kolejowa w Wołczynie, należy do najstarszych budynków w mieście. Została oddana do użytku w 1868 roku. Przedstawia typową dla tego regionu bryłę dworca, którą stosowano w innych miastach. Niemalże identyczne dworce istnieją przy trasie kolejowej nr 143 Kalety – Wrocław Mikołajów, należą do nich dworzec we Wrocławiu Psim Polu, Długołęce i Bierutowie. Na parterze obiektu znajduje się poczekalnia, nieczynna już kasa biletowa (2014) oraz pomieszczenia administracyjne i usługowe, które również nie są zagospodarowane. Piętro i poddasze, przeznaczono na lokale mieszkaniowe.	źródło: www.polskaniezwykla.pl

FABRYKA DROŻDŻY	Aktualnie jest to najstarsza czynna drożdżownia w Polsce. Drożdże produkuje się również w Maszewie na Pomorzu oraz w podwarszawskim Józefowie. Do niedawna podobne fabryki istniały w Kętrzynie, Krakowie, Tczewie, Lublinie i Niechcicach pod Łodzią. Poprzez modernizację starych i nowych obiektów, fabryka należy do najnowocześniejszych tego typu zakładów w Europie. Teren fabryki dzieli się na starą i nową. W starej części zachowały się budynki produkcyjne, budynek byłej wagi, dawny budynek mieszkalny robotników oraz ciekawa klasycystyczna siedziba dyrekcji firmy. Oczywiście można je zobaczyć tylko z zewnątrz. Oprócz samych budynków fabryki, interesujący i na swój sposób specyficzny dla gości odwiedzających Wołczyn, jest również zapach drożdży, który chyba na stałe wkomponował się w historię miasteczka.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
POMNIK POLAKÓW POLEGŁYCH NA WSZYSTKICH FRONTACH ŚWIATA	Pomnik ma kształt iglicy, a na jego bokach umieszczone są tablice z napisami i orłem. Pomnik usytuowano w centrum miasta na rynku.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
DAWNY ZESPÓŁ MŁYŃSKI (XIX/XX)	Pierwotnie zespół młyna zlokalizowany był nad Wołczyńskim Strumieniem, który dawniej przepływał wzdłuż dzisiejszej ulicy Rzecznej. Był to jeden z największych budynków w mieście. Po II wojnie światowej, na skutek wywiezienia maszyn przez Sowietów do ZSRR, młyn zaprzestał swojej działalności. Przez wiele lat służył jako magazyn zboża Gminnej Spółdzielni, natomiast w willach urządzono mieszkania dla lokalnej społeczności. Ciekawostką jest istnienie drugiego młyna przy ul. Kluczborskiej 61. Budynek ten powstał w II połowie XIX wieku, założony przez rodzinę Storków. Oprócz młyna znajdowała się tam kompleksowa fabryka powozów, stajnia, lakiernia i tartak. W latach 20-tych. utworzono tam warsztat naprawy samochodów. Po II wojnie światowej, młyn funkcjonował tam nadal, działalność zakończył w latach 90-tych XX wieku.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
DAWNY ZESPÓŁ RZEŹNI MIEJSKIEJ (XX)	Znajdujący się na obrzeżach miasta dawny zespół rzeźni miejskiej składał się z budynków rzeźni, administracji oraz budynku mieszkalnego. Główny obiekt, czyli ubojnia powstał w 1904 r. – jest to typowy, funkcjonalny budynek przemysłowy wzniesiony z czerwonej cegły, częściowo nawiązujący do neogotyku. Budynek mieszkalny był przez długie lata siedzibą miejscowego weterynarza. Ciekawostką związaną z rzeźnią było zgrupowanie na placu przed obiektami żołnierzy Wehrmachtu, który stacjonował tutaj w sierpniu 1939 r. czekając na rozkaz ataku na Polskę.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
BUDYNEK URZĘDU MIASTA I GMINY (XIX/XX)	Pierwotnie budynek pełnił funkcję sądu rejonowego, do którego należał również budynek dawnego aresztu miejskiego znajdującego się przy pobliskim starym młynie. Po 1945 r. polska administracja miasta na skutek spalenia ratusza znajdującego się w parku miejskim, urządziła w nim istniejący do dziś magistrat. W latach 70-tych budynek został rozbudowany i powiększony. Najciekawiej prezentuje się stara część obiektu, wzniesiona w stylu klasycystycznym. Zwłaszcza fasada urzędu, która została dobudowa do starej części przed 1945 r.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
SZPITAL (ZAKŁAD OPIEKUŃCZO-LECZNICZY)	Znajdujący się na rogu ulic: Namysłowskiej i Kościuszki budynek szpitala został wzniesiony w 1912 r. Pierwotnie był to szpital ewangelicki podporządkowany kluczborskiej lecznicy “Bethanien”. Wybudowany w miejscu dawnej drewnianej lecznicy, która mieściła tylko 5 potrzebujących. Nowy szpital budowano jako konkurencję do katolickiego szpitala Zakonu s. św. Elżbiety. W późniejszych latach stał się szpitalem ogólnomiejskim zbudowanym na miarę XX w. Jest to pięciokondygnacyjna budowla wzniesiona na rzucie prostokąta, z dachem mansardowym o klasycystycznej elewacji. Po 1945 r. częściowo przebudowano elewację południową. Dzielnica, w której znajduje się szpital pierwotnie pełniła funkcję osiedla dla kombatantów z I wojny światowej.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
POMNIK POŚWIĘCONY POLSKIM OFIAROM II WOJNY ŚWIATOWEJ	Zlokalizowany w parku miejskim pomnik, został odsłonięty w 2005 r. Składa się z granitowego bloku, na którym umieszczono pamiątkową tablicę z wojskowym godłem i hasłem “Bóg, Honor i Ojczyzna” oraz na jego szczycie – Krzyż Virtuti Militari.	źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ KOMORZNO ◊

ALEJA KASZTANOWCOWA	W okolicach wsi Komorzno, znajduje się jedna z najdłuższych alei kasztanowcowych w Polsce. Ciągnie się przez ok. 5 kilometrów, wzdłuż drogi powiatowej Wołczyn-Kępno. Aleja zaczyna się 2 kilometry przed wsią Komorzno i prowadzi do granic województwa opolskiego, przed wsią Ignacówka. Swój niepowtarzalny urok prezentuje szczególnie w maju, kiedy kwitnące kasztany zwiastują początek egzaminów maturalnych.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
PAŁAC	Pałac z lat 1895-96 zbudowany przez Georga von Reinersdorf-Paczenski-Tenczin. Pierwotnie zniszczony w czasie wojny 7-letniej, kolejny szachulcowy rozebrany w 1846r. Na klatce schodowej witraże ze scenami myśliwskimi. Obok oficyna z k. XVIII w. i zabudowania folwarczne z 1 poł. XIX w., wokół rozległy park krajobrazowo-geometryczny z dwoma pomnikami: wazą upamiętniającą tajnego radcę kamery brzesko-legnickiej Krzysztofa Ferdynanda Fishera von Reinersdorf i neogotycki pomnik wzniesiony ku czci Ferdynanda Zygmunta Traugotla Fishera von Reinersdorf. W okolicy wsi są ponad stuletnie aleje dębowe.	źródło: www.naszlaku.pl
KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JADWIGI	Rzymskokatolicki kościół filialny, położony w Komorznie (gmina Wołczyn). Kościół należy do parafii Świętej Trójcy w Krzywiczynach w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej. Kościół dnia 5 grudnia 1953 roku został wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.	źródło: www.wikipedia.pl
UŻYTEK EKOLOGICZNY ROZALIA	Użytek ekologiczny położony w gminie Wołczyn, koło wsi Komorzno. Obejmuje staw, gdzie występuje kumak i wiele gatunków ptaków, m.in.: perkoz, orlik, bocian. Prowadzi tędy ścieżka dydaktyczna.	źródło: www.naszlaku.pl

◊ WIERZCHY ◊

MUROWANA KAPLICZKA Z FIGURĄ ŚW. JANA NEPOMUCENA

Kapliczka przydrożna z 1. połowy XIX wieku, murowana, otynkowana, kwadratowa w kształcie słupa o 2 kondygnacjach, z których górna jest węższa, wydzielona uskokiem; w dolnej kondygnacji nisza jest sklepiona kolebkowo, ujęta skromną dekoracją stiukową z festonami i gwiazdami; gzyms kostkowy; w górnej kondygnacji wnęki są zamknięte półkoliście; kapliczka posiada 2-spadowy dach kryty dachówką; wewnątrz znajduje się barokowo-ludowa rzeźba Jana Nepomucena.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ SZUM ◊

KOŚCIÓŁ STYGMATÓW ŚW. FRANCISZKA

Katolicki kościół pw. św.Franciszka z Asyżu został zbudowany w 1928 r. Pierwsza w historii miejscowości świątynia prezentuje styl neoromański. Obok kościoła znajduje się pamiątkowy głaz z granitową tablicą upamiętniającą poległych mieszkańców w obu wojnach światowych. Nieopodal świątyni zachowała się murowana kapliczka Matki Bożej z dzwonnicą.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ BRZEZINKI ◊

KOŚCIÓŁ NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

W XV wieku stał w tym miejscu kościół katolicki. Od 1527 roku znani byli we wsi pastorowie ewangeliccy. Obecny kościół w Brzezinkach został zbudowany ok. 1550 r. i należy do grupy kościołów wzniesionych przez ewangelików.
Kościół w Brzezinkach został wzniesiony wysiłkiem mieszkańców wsi, którzy przez wieki fundowali dla niego wyposażenie, ozdabiali go i dobudowywali nowe elementy. Ich nazwiska pozostały uwiecznione na świecznikach, ławach, bramkach, ścianach.

źródło: www.kosciolydrewniane.pl

◊ SZYMONKÓW ◊

KOŚCIÓŁ NAWIEDZENIA MATKI BOSKIEJ

Wzmiankowany w 1257 r., obecny zbudowany w latach 1875-78 na miejscu poprzedniego drewnianego, murowany, neogotycki; wewnątrz dwie rzeźby gotyckie z pocz. XVI w.

źródło: www.dolny-slask.org.pl

RUINA ROMANTYCZNA

Ruina romantyczna z basztą, wzniesiona w XIX w. znajduje się na wzgórzu na południe od wsi, z okrągłą basztą murowaną z kamienia. Pozostałość po dawnych właścicielach ziemskich.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ WIERZBICA DOLNA ◊

KOŚCIÓŁ P.W. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW.

Rzymskokatolicki kościół filialny, położony w miejscowości Wierzbica Dolna (gmina Wołczyn). Kościół należy do parafii św. Jacka w Wierzbicy Górnej w dekanacie Namysłów wschód, archidiecezji wrocławskiej.

Jest to poewangelicki kościół, zbudowany w 1688 roku, którego fundatorem był Melchior von Studnitz. W 1939 roku świątynia została odbudowana z zastosowaniem nowego drewna, z poprzedniej budowli została zachowana tylko wieża.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ ŚWINIARY WIELKIE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA

Rzymskokatolicki kościół filialny, położony jest w miejscowości Świniary Wielkie (gmina Wołczyn). Kościół należy do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w dekanacie Namysłów wschód, archidiecezji wrocławskiej.

Kościół został wybudowany w 1762 roku. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej na podmurówce, orientowana.

Na wieży osadzony jest pochodzący z 1622 roku dzwon, który został ufundowany przez Adama Posadowskiego, ówczesny właściciel Wołczyna i Świniar.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ SKAŁĄGI ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA

Polska parafia rzymskokatolicka znajdująca się w miejscowości Skałągi, należąca do dekanatu wołczyńskiego w diecezji kaliskiej.

Pierwsze informacje o parafii i kościele parafialnym pochodzą z 1376 roku. W 1564 roku kościół został przejęty przez protestantów, w których rękach był do zakończenia II wojny światowej. W 1945 roku ponownie zostaje utworzona parafia katolicka. Obecny kościół parafialny został wzniesiony w latach 1719-1722.

źródło: www.wikipedia.pl

PARK KRAJOBRAZOWY

Został założony w stylu angielskim w XIX w. Plan ogrodu jest nieregularny, asymetryczny, z elementami naturalnymi. Drzewostan liczy nie więcej niż 150–200 lat. Są to najczęściej gatunki rodzime (dąb, wiąz, lipa, buk, grab, świerk), ale występują także gatunki egzotyczne (sosna wejmutka, choina kanadyjska, lipa krymska, modrzew europejski). Dwa z modrzewi są pomnikami przyrody.

źródło: www.polskaniezwykla.pl

◊ ROŻNÓW ◊

KOŚCIÓŁ ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

Zabytkowy drewniany rzymskokatolicki kościół filialny znajdujący się we wsi Rożnów, należący do dekanatu wołczyńskiego.

W czasach protestantów kościół był pod wezwaniem św. Trójcy, obecnie św. Apostołów Piotra i Pawła. Wzmiankowany w 1376 roku. W 1530 roku przejęty przez protestantów. Obecny został zbudowany w 1788 r. i odnowiony w 1930. W 1945 roku przejęty przez kościół katolicki.

źródło: www.wikipedia.pl

PIRAMIDA

To jedna z najbardziej niezwykłych atrakcji i najciekawszych zabytków Opolszczyzny. Między domami, za drewnianym, XVIII-wiecznym kościołem św. Piotra i Pawła, stoi 8-metrowa piramida ze ściętym szczytem. Grobowiec z cegły wznieśli ok. 1780 roku członkowie znamienitego rodu von Ebenów, właściciele m.in. zamku Grodno w Zagórzu Śląskim.

Piramidy-grobowce były efektem ówczesnej, romantycznej mody na Egipt i fascynację starożytnością. Arystokraci wierzyli, że moc piramid sprawi, iż ich ciała ulegną mumifikacji. Takie budowle powstały m.in. we Wrocławiu i Lublinie (nie przetrwały wojny), najsłynniejsza obecnie – w Rapie na Mazurach, w Zgórzanach k. Gorlic i Piotrowicach k. Kątów Wrocławskich. Większość z nich po 1945 r. spotkał podobny los – najpierw splądrowane przez żołnierzy, później były celem kolejnych grabieży.

źródło: www.zajacpodrozny.blog.pl

◊ WIERZBICA GÓRNA ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JACKA

Rzymskokatolicki kościół parafialny, położony w miejscowości Wierzbica Górna (gmina Wołczyn). Kościół należy do parafii św.Jacka w Wierzbicy Górnej w dekanacie Namysłów wschód, archidiecezji wrocławskiej.

Kościół w Wierzbicy Górnej istniał już w średniowieczu. W 1592 roku został przejęty przez protestantów. Obecna świątynia została wybudowana w latach 1719-1722, a ufundował ją Joachim Wenzl von Neffe und Obsichau, ówczesny właściciel Wierzbicy Górnej.

źródło: www.wikipedia.pl

PAŁAC

Budynek późnobarokowy. W sieni dekoracja rokokowa i neobarokowa ze stiukowymi kartuszami herbowymi, datą przebudowy oraz literami A F G-T VR G. W salonie dekoracja malarska z roku 1800. Drzwi wejściowe z okuciami rokokowymi. Fragmentarycznie zachowana stolarka i stare parkiety.

źródło: www.polskiezabytki.pl

◊ GIERAŁCICE ◊

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI ŚW.MICHAŁA ARCHANIOŁA

Drewniany, zabytkowy kościół filialny, należący do parafii ewangelicko-augsburskiej w Wołczynie, położony we wsi Gierałcice.

Pierwszym obiektem sakralnym we wsi była kaplica grobowa rodziny Gierałtowskich wybudowana na przełomie XV i XVI wieku. W 1560 roku kaplica została przejęta przez ewangelików, którzy w 1617 roku przebudowali ją na kościół. Obecna świątynia została zbudowana w 1694 roku, choć istnieją też podejrzenia, że jest przebudowaną starszą konstrukcją.

źródło: www.wikipedia.pl

PASIEKA WĘDROWNA

Pasieka wędrowna Jadwiga i Szczepan Mały to Pasieka licząca ponad 100 rodzin pszczelich. Cenny i dobry miód powstaje tam, gdzie jest bogata roślinność oraz sprzyjające warunki atmosferyczne. Właśnie w takiej okolicy znajduje się nasza pasieka, z dala od dużych zakładów emitujących zanieczyszczenia.
Podstawą zbiorów są okoliczne łany rzepaków kwitnące w maju, następnie przebogate zasoby leśne – Lasów Stobrawskich, w których nie brakuje kwitnących jagód, malin, akacji, lip. W naszym gospodarstwie siejemy facelię, gorczycę i grykę, dzięki czemu mamy pewność wysokiej jakości pozyskiwanego nektaru.

źródło: www.culinary-heritage.com

◊ MARKOTÓW DUŻY ◊

PRACOWNIA CERAMICZNA

Cer-Bud powstał w 1978 roku i zajmował się „Malowaniem na Szkle i Porcelanie”, gdzie zdobiono różnymi technikami wyroby porcelanowe, towar trafiał do odbiorców indywidualnych w kraju jak i poza jego granicami. W okresie późniejszym firma zmienia profil działalności na produkcyjny oraz edukacyjny. W 2006 roku powstała Pracownia Ceramiczna, która po roku użytkowania zmieniła nazwę na Pracownię rękodzielniczą Cer-Bud „Centrum Edukacyjne Rękodzieła-Baza Usług Dydaktycznych”.

Obecnie Cer-Bud zrzesza grupę rękodzielników opolskich zajmujących się wytwarzaniem oraz promocją rękodzieła ludowego zaliczanego do ginących zawodów, poprzez lekcje, spotkania warsztaty dla uczniów, szkolenia dla grup zorganizowanych oraz osób indywidualnych. Współpracuje z Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu prowadząc zajęcia i warsztaty, promuje rękodzieło na różnych imprezach wyjazdowych tych zupełnie malutkich jak i bardzo prestiżowych.

źródło: www.snit.rcre.opolskie.pl

◊ KRZYWICZYNY ◊

KOŚCIÓŁ ŚW.TRÓJCY

Rzymskokatolicki kościół parafialny, mieszczący się w Krzywiczynach, należący do parafii Świętej Trójcy w Krzywiczynach w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej.

Kościół w Krzywiczynach wzmiankowany był jako kaplica już w 1483 roku. Obecna świątynia została wybudowana w 1623 roku przez cieślę Krzysztofa Bittnera. Od 1945 roku jest w rękach katolików. Kościół posiada dwa dzwony. Jeden został odlany w 1696 roku przez Zygmunta Gota (dar Kaspra Henryka von Frankenberga), drugi natomiast został wykonany w 1849 roku.

źródło: www.wikipedia.pl

REZERWAT PRZYRODY

Położony jest na terenie województwa opolskiego, w powiecie kluczborskim, gminie Wołczyn. Pod względem administracyjno-leśnym należy do Nadleśnictwa Namysłów, Obręb Wołczyn. Nadleśnictwo Namysłów podlega Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach.

Ogólna powierzchnia rezerwatu częściowego „Krzywiczyny” wynosi 19,84 ha. Rezerwat powołano 20 czerwca 1969 zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.

Przedmiotem ochrony jest las mieszany z domieszką jodły.

źródło: www.wikipedia.pl

GMINA BYCZYNA

◊ BYCZYNA ◊

MURY MIEJSKIE OBRONNE UL. FLORIAŃSKA I INNE	Zachowane do dzisiaj mury obronne Byczyny to średniowieczne mury obronne zbudowane w XV i XVI wieku, z cegły oraz kamienia łamanego, a miejscami z głazów narzutowych. Byczyna słynie w Polsce pod tym względem, bowiem to jedno z niewielu miast, gdzie mury ocalały do chwili obecnej niemal w całości i ciągną się owalną linią na długości ponad 900 m. Mury w Byczynie składają się z jednego rzędu murów, dwóch wież bramnych i baszty. Średnia wysokość murów sięga 6 m, a grubość to około 1,5 m.	źródło:www.polskieszlaki.pl
SPICHLERZ	Neogotycki spichlerz miejski w Byczynie jest jedną z pierwszych budowli, które powstały po zasypaniu fosy w bezpośredniej bliskości murów miejskich. Jego sylwetka oraz ceglane elewacje z ozdobnym szczytem są jednym z bardziej charakterystycznych punktów w przestrzeni miasta.	źródło:www.zabytek.pl
RATUSZ	Budowla powstała w roku 1766 w wyniku przebudowy poprzedniej siedziby władz miasta. W latach późniejszych ratusz był kilkakrotnie modernizowany, w czasie II wojny światowej został zniszczony a następnie odbudowany. Obecnie jest siedzibą władz miasta, apteki i kawiarni.	źródło:www.wikipedia.pl
BRAMA POLSKA	Wieża Bramna Wschodnia w Byczynie to tzw. Wieża Bramna Polska – jeden z elementów średniowiecznych obwarowań miejskich. Nazwa Polska nawiązuje do faktu, iż była zwrócona w kierunku terytorium Polski, wschodnia zaś dlatego, że stała we wschodniej części miasta. Wieża Polska powstała w XV wieku, podobnie, jak mury obronne, które do dziś zachowały się w Byczynie niemal w całości, otaczając miasto owalem o długości około 950 m. Mury przylegają do wieży od strony południowej. Ciekawostką jest, że to właśnie podobno pod tą bramą skapitulował arcyksiążę austriacki – Maksymilian Habsburg, po przegranej bitwie pod Byczyną, z wojskami Jana Zamoyskiego.	źródło: www.polskieszlaki.pl
BRAMA NIEMIECKA	Wieża Bramna Zachodnia w Byczynie, czyli tzw. Wieża Bramna Niemiecka, została tak nazwana dlatego, że była zwrócona w stronę terytorium Niemiec. Gotycka wieża wybudowana została w XV wieku, wraz z murami miejskimi i Wieżą Bramną Wschodnią (Polską), jest więc świadectwem średniowiecznych budowli obronnych. Powstała na planie kwadratu. Obecnie Wieża Niemiecka zwieńczona jest prowizorycznym dachem, dawniej posiadała dach w stylu namiotowym z małymi wieżyczkami, podobnie, jak inne wieże w Byczynie. Widoczne są one jeszcze na starej pieczęci miasta.	źródło: www.polskieszlaki.pl
BASZTA PIASKOWA	Baszta Południowa w Byczynie, czyli tzw. Baszta Piaskowa, powstała nieco później niż pozostałe elementy obwarowań miejskich, bo dopiero w XVI stuleciu. Głównym celem jej budowy było wzmocnienie obronności muru miejskiego. Nie trudno się domyślić, że Baszta powstała w południowej części miasta, mniej więcej w połowie ciągu murów obronnych, pomiędzy Wieżą Bramną Zachodnią i Wieżą Bramną Wschodnią. Ze względu na swe przeznaczenie, Baszta Piaskowa posiada liczne okienka strzelnicze. Z obu stron do baszty przylegają do dziś mury obronne. Wraz z innymi elementami średniowiecznych obwarowań Byczyny, Baszta Południowa stanowi cenny przykład i zarazem pamiątkę gotyckich budowli obronnych, z których to niewielkie historyczne miasteczko na Opolszczyźnie słynie w całej Polsce!	źródło: www.polskieszlaki.pl
KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI ŚW. MIKOŁAJA	Polski ewangelicko-augsburski kościół filialny, należący do diecezji katowickiej, znajdujący się przy ulicy Okrężnej w Byczynie.	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ ŚW. TRÓJCY I NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ROŻAŃCOWEJ	Rzymskokatolicki kościół parafialny, mieszczący się przy ulicy Parkowej 5 w Byczynie, należący do parafii Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny w Byczynie w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej.	źródło: www.wikipedia.pl
KAPLICA P.W. ŚW. JADWIGI I CMENTARZ KOMUNALNY	Gotycką kaplicę pw. św. Jadwigi wzniesiono w XIV w. Stanowiła ona miejsce kultu dla mieszkańców okolicznych wsi (kaplica usytuowana była na gruntach powstałej pod koniec XIII w. wsi Polanowice). Cmentarz komunalny w Byczynie, zwany potocznie starym, zlokalizowany jest w pd.- wsch. części miasta, przy przelotowej trasie z Poznania na Górny Śląsk. Jego obszar rozgraniczają ulice: Dworcowa i Kluczborska. Za czas jego założenia przyjmuje się XIV w., kiedy to wzniesiono kaplicę p.w. św. Jadwigi. Zarówno kaplica jak i cmentarz znajdowały się wówczas poza granicami miasta. Od ul. Kluczborskiej ogrodzenie metalowe, najprawdopodobniej z pocz. XXw.	źródło: www.byczyna.pl
STARE ZABYTKOWE KAMIENICE	Kamienice mają wysokość trzech kondygnacji, jedynie zachodni dom przywieżowy jest czterokondygnacyjny. Fasady kamienic przylegających do ścian wieży zwieńczone są barokowymi trójkątnymi szczytami o wolutowych spływach. Kamienice przykryte są dachem mansardowym, dwuspadowym (domy szczytowe), nad kamienicą północno-zachodnią jest dach naczółkowy. Wszystkie dachy pokryte są dachówką ceramiczną (karpiówką).	źródło: www.byczyna.pl

STARE MIASTO

Byczyński rynek reprezentuje, często stosowany przy lokacjach średniowiecznych, typ prostokątnego placu z zabudowaną częścią centralną, ograniczonego czterema przecinającymi się pod kątem prostym ulicami. Początkowo był głównym miejscem handlu, następnie również sprawowania władzy w mieście i wymierzania sprawiedliwości.

Pierwsza zabudowa rynku była zapewne drewniana – tak jak w innych XIII-wiecznych miastach. Na środku stał dom handlowy z wagą miejską, być może od początku służący również celom administracyjnym. Obudowany był przez drewniane kramy i budy kupieckie. Od zachodu mogły znajdować się ławy chlebowe, szewskie, sukiennicze itd.

źródło: www.byczyna.pl

◊ BISKUPICE ◊

GRÓD RYCERSKI	Pomysł stworzenia rycerskiego grodu w Byczynie narodził się podczas pierwszego Jarmarku Średniowiecznego w 2003 r. Wtedy pojawiła się idea stworzenia tu produktu turystycznego, który związany byłby z ruchem rycerskim i wykorzystywałby historyczne tradycje Byczyny. W ten sposób Gmina Byczyna i Opolskie Bractwo Rycerskie współpracujące ze sobą przy organizacji dorocznych turniejów, postanowiły spróbować wspólnymi siłami wybudować wczesnośredniowieczny gród, który stanowiłby nie tylko lokalną atrakcję turystyczną, ale również byłaby centrum spotkań ruchu rycerskiego. Dziś drewniana budowla jest ewenementem na skalę światową. To największa atrakcja turystyczna regionu.	źródło: www.grod.byczyna.pl
KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA	Zabytkowa drewniana rzymskokatolicka świątynia, mieszcząca się we wsi Biskupice w powiecie kluczborskim, należąca do parafii św. Jana Chrzciciela w Biskupicach w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej.	źródło: www.wikipedia.pl
ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY Z XIX WIEKU	pałac dworski, klasycystyczny zbudowany w 1800 przez Jerzego Paczeńskiego, odnowiony w 1958r. park krajobrazowy z aleją dojazdową, niewielki, w otoczeniu pałacu dworskiego.	źródło: www.wikipedia.pl
CMENTARZ ŻYDOWSKI	Cmentarz żydowski w Byczynie został założony w 1865 r. Wzgórze jest położone w pobliżu wioski Biskupice. Ostatni pochówek na cmentarzu odbył się w 1936 r. Podczas II wojny światowej Niemcy mocno zdewastowali cmentarz. Latem 1943 r. teren cmentarza przejęło Gestapo od Zrzeszenia Żydów w Niemczech. Zachowało się 10 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1875 r. Od 2004 r. cmentarzem opiekuje się młodzież z Gimnazjum Publicznego w Byczynie. Każdego roku przeprowadzane są prace porządkowe na cmentarzu.	źródło: www.sztelt.pl

◊ CIECIERZYN ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA KOSTKI

Rzymskokatolicki kościół filialny, znajdujący się we wsi Ciecierzyn (gmina Byczyna), należący do parafii św. Augustyna w Kostowie w dekanacie Trzcinica, diecezji kaliskiej.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ DOBIERCICE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JANA Z DUKLI

Rzymskokatolicki kościół filialny, znajdujący się we wsi Dobiercice, należący do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łowkowicach w dekanacie Kluczbork, diecezji opolskiej. Świątynia jest zarejestrowana jako zabytek w Narodowym Instytucie Dziedzictwa.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ GOŁKOWICE ◊

DREWNIANY KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA	Zabytkowa, drewniana świątynia, znajdująca się w Gołkowicach w powiecie kluczborskim, należąca do parafii Świętej Trójcy i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Byczynie. Kościół wpisany jest do rejestru zabytków prowadzonego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.	źródło: www.wikipedia.pl
ZABYTKOWY ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY	Pałac w Gołkowicach powstał w 1750, a zbudował go ziemianin, właściciel sąsiednich majątków, hrabia von Götz. Pałac był też własnością hrabiego Magnusa i Gottlieba Lipińskiego. W XIX wieku Gołkowice posiadali Franckenbergowie z Tułowic. Dziś, przyznaje gospodarz, daleko tu do luksusu, ale zabytek jest uratowany i służy turystom.	źródło: www.kudyba.pl

◊ JAKUBOWICE ◊

KOŚCIÓŁ P.W. NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY KRÓLOWEJ POLSKI

Drewniany, rzymskokatolicki kościół filialny, położony we wsi Jakubowice (gmina Byczyna). Kościół należy do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Polanowicach w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej. Kościół został wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ KOCHŁOWICE ◊

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

Neobarokowy pałac z 1923r. wybudowany na fundamentach starszej budowli. Budynek murowany, otynkowany, osadzony na planie prostokąta. Pałac posiada piętro oraz podpiwniczenie. Całość nakryta jest mansardowym dachem z lukarnami. Elewacja frontowa jest jedenastoosiowa. Znajduje się na niej asymetrycznie umieszczony, trójosiowy ryzalit, w którym umieszczone jest wejście główne. Ryzalit przykryty jest neorenesansowym szczytem. Dziesięcioosiową fasadę ogrodową zdobi identyczny ryzalit, który poprzedzony jest gankiem wspartym na filarach. Od strony ogrodowej widoczna jest również niewielka przybudówka. Wnętrza są niedostępne do zwiedzania.

źródło: www.polskiezabytki.pl

◊ KOSTÓW ◊

KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. AUGUSTYNA	Neobarokowy kościół parafialny został wybudowany w latach 1909-1911 przez hr. Franciszka Ballestrema. W 2007 roku. Starostwo Powiatowe w Kluczborku przeznaczyło parafii kwotę 6 tys. zł na wymianę pokrycia dachowego w kościele parafialnym. Proboszczem parafii jest ksiądz Dariusz Brylak.	źródło: www.wikipedia.pl
MOGIŁA	Pomnik zbiorowy powstańców śląskich na cmentarzu katolickim, poświęcony 7 powstańcom Śląskim, poległym 23 maja 1921 r.	źródło: www.wikipedia.pl
GŁAZ PAMIĄTKOWY	Zlokalizowany w centralnym miejscu nekropolii. Poświęcony jest Prezydentowi RP Lechowi Kaczyńskiemu oraz ofiarom katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. Został odsłonięty w kwietniu 2013r. Aktualnie jest to jedyny pomnik poświęcony tej katastrofie na Śląsku Opolskim.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
PAŁAC	Późnobarokowy, wzniesiony pod koniec XVIII w. Był to budynek dwukondygnacjowy, nakryty dachem mansardowym, z centralnie umieszczonym trzykondygnacyjnym ryzalitem, zwieńczonym trójkątnym przyczółkiem. Około 1900 pałac został przebudowany dla rodziny von Ballestrem, między innymi dobudowano ośmioboczną wieżę, zwieńczoną baniastym hełmem. W 1955 pałac został w znacznym stopniu zniszczony przez pożar. Odbudowa z lat 1957-58 zniekształciła sylwetkę budynku, poprzez dodanie trzeciej kondygnacji oraz zatarła większość cech stylowych.	źródło: www.wikipedia.pl

◊ MIECHOWA ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JACKA

Rzymskokatolicki kościół filialny, znajdujący się we wsi Miechowa (gmina Byczyna), należący do parafii św. Augustyna w Kostowie w dekanacie Trzcinica, diecezji kaliskiej. Świątynia położona jest na Szlaku Kościółków Drewnianych Powiatu Kluczborskiego. Pierwotna budowla z XVI w., przebudowana i powiększona z kaplicy na kościół w 1628 r., wtedy też wyposażono wnętrze w barokowe ołtarze i ambonę.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ PARUSZOWICE ◊

KAPLICA EWANGELICKA

Została wzniesiona około roku 1500. Ten mały kościółek został zbudowany jako kaplica cmentarna dla rezydującego w zamku właściciela majątku Paruszowice, który był zarazem patronem kościoła. Wewnątrz kaplicy bardzo ciekawym elementem architektonicznym jest przepiękna belkowa konstrukcja stropu. Najcenniejszym jednak zabytkiem paruszowickiej kaplicy jest ołtarz w formie tryptyku z końca XV wieku.

źródło: www.wolczyn.luteranie.pl

◊ POLANOWICE ◊

KOŚCIÓŁ P.W. NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY	Kościół powstał jako ewangelicki w stylu historyzującym, nawiązującym do gotyku w latach 1912-1913 na miejscu poprzedniego, w pobliżu dworu. Od czasów powstania obiekt nie był przebudowany i zasadniczo zachował swój pierwotny wygląd. Po 1945 roku został Kościołem Parafialnym Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny.	źródło: www.parafiapolanowice.pl
PAŁAC	Znajduje się w centralnej części miejscowości. Obiekt był kilkakrotnie przebudowywany w latach 1872 i 1912. Obecnie obiekt ten stanowi on budynek mieszkalny.

◊ PROŚLICE ◊

KOŚCIÓŁ P.W. NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA	Drewniany, rzymskokatolicki kościół filialny, położony we wsi Proślice (gmina Byczyna). Kościół należy do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Polanowicach w dekanacie Wołczyn, diecezji kaliskiej.	źródło: www.wikipedia.pl
PAŁAC	Późnobarokowy pałac wybudował na przełomie XVIII i XIX wieku Ernst Graf von Strachwitz. Następnie właścicielami pałacu byli Watzdorfowie do 1945 roku. Po II wojnie światowej wyjechali za granicę. Do 2003 roku mieściła się tu szkoła podstawowa. W wolnym czasie pełnił funkcję schroniska, oferując noclegi i kuchnię. Obecnie bardziej poszerzoną strategię kontynuuje Przedsiębiorstwo Hetman Roma Byczyna sp z o.o. Teraz Pałac w Proślicach jest wyremontowanym, malowniczym pałacem dworskim, który oferuje 20 miejsc noclegowych w apartamentach, pokojach z łazienkami oraz salami bankietowo-konferencyjnymi na 160 miejsc.	źródło: www.hrbyczyna.pl
DOLINA SŁOWIKÓW	Blisko pałacu znajduję się największe w Europie skupisko lęgowe słowika, dlatego miejsce to jest czasem nazywane „Doliną Słowików”. Nieopodal pałacu stoi pomnik przyrody – 3oo-letnia lipa. Park krajobrazowy jest idealnym miejscem dla miłośników przyrody, urokliwych i romantycznych zakątków, natomiast pałac dla badaczy historii.	źródło: www.hrbyczyna.pl

◊ ROSZKOWICE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO

Rzymskokatolicka parafia, znajdująca się we wsi Roszkowice (gmina Byczyna), należąca do dekanatu Wołczyn w diecezji kaliskiej. Kościołem parafialnym jest neoromańska świątynia, wybudowana w latach 1848-1849 w miejsce drewnianego kościółka pochodzącego z 1408 roku, który spłonął w 1847 roku. Kościół został wybudowany z fundacji Wilhelma von Taubadela.

Proboszczem parafii jest ksiądz Michał Kaleta.

źródło: www.wikipedia.pl

PAŁAC

Pałac został wybudowany w 1845 roku. Po 1945 roku pałac wraz z resztą posiadłości został upaństwowiony i przekazany w zarząd Państwowemu Przedsiębiorstwu Rolnemu Roszkowice. Po upadku państwowego gospodarstwa jego majątek przejęła ANRSP. W 1998r. pałac nabył pan A. Bugdoł. Niestety do dnia dzisiejszego nie zostały podjęte niezbędne prace remontowe. Pałac otoczony jest folwarkiem jak i parkiem. Niestety miejsca te są ogrodzone. W tej sytuacji nie tylko nie można zwiedzić pałacu, ale również trudno jest się do niego zbliżyć.

źródło: www.polskiezabytki.pl

◊ SARNÓW ◊

KOŚCIÓŁ CMENTARNY ŚW. JANA CHRZCICIELA

Polski rzymskokatolicki kościół, znajdujący się we wsi Sarnów, należący do dekanatu wołczyńskiego.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ WOJSŁAWICE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JÓZEFA ROBOTNIKA

Rzymskokatolicki kościół filialny w Wojsławicach, należący do parafii św. Antoniego Padewskiego w Roszkowicach (gmina Byczyna). Świątynia należy do dekanatu Wołczyn w diecezji kaliskiej.

źródło: www.wikipedia.pl

GMINA LASOWICE WIELKIE

◊ LASOWICE WIELKIE ◊

KOŚCIÓŁ WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH

Rzymskokatolicki kościół parafialny, znajdujący się we wsi Lasowice Wielkie, należący do dekanatu Kluczbork w diecezji opolskiej. Kościół należy do szlaku drewnianego budownictwa sakralnego, który w całości obejmuje wybrane drewniane kościoły w woj.opolskim.

źródło: www.wikipedia.pl

PARK DWORSKI

W XIX w. za rządów rodziny Hohenlohe-Ingelfingen-Öhringen, w Lasowicach Wielkich wzniesiono pałac, wokół którego założono park krajobrazowy. Pałac pozostał zniszczony w 1945r. W latach 60-tych XX w. istniały jeszcze jego ruiny, obecnie po rezydencji nie ma już śladu. W Lasowicach Wielkich przetrwał jedynie park podworski. Obecnie park wymaga rewitalizacji w celu przywrócenia jego świetności.

źródło: www.palaceslaska.pl

◊ CHOCIANOWICE ◊

KOŚCIOŁY NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

“Stary” kościół stanowi jeden z 70 drewnianych kościółków Śląska Opolskiego, będących na szlaku drewnianego budownictwa sakralnego, który w całości znajduje się w województwie opolskim.

Nowa świątynia stanęła w Chocianowicach w latach 1957-1959 (większość prac wykonywali sami parafianie), kiedy liczba mieszkańców zaczęła gwałtownie rosnąć i stary obiekt wkrótce miał stać się za mały. Ponieważ obecnie liczba mieszkańców znacznie spadła nowy kościół jest zbyt duży na potrzeby parafii. Trójnawowy budynek z wysoką wieżą (z dwoma dzwonami i działającym zegarem) zdobi fronton z napisem CREDO IN UNAM SANCTAM CATHOLICAM ECCLESIAM (“Wierzę w jeden Kościół katolicki”).

źródło: www.wikipedia.pl

◊ CHUDOBA ◊

KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

Rzymskokatolicka świątynia wzniesiona na początku XX wieku w stylu neogotyckim. Najstarszym obiektem w kościele jest późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z ok. 1500 roku. Przywieziono ją z Wrocławia, ale jej pochodzenie nie jest znane. Świątynia jest jednonawowa, wybudowana w stylu neogotyckim, usytuowana wzdłuż linii wschód-zachód. Nad głównym wejściem znajduje się 36 metrowa wieża.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ GRONOWICE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. IDZIEGO

Rzymskokatolicki kościół filialny, położony w miejscowości Gronowice (gmina Lasowice Wielkie). Kościół należy do parafii św. Marii Magdaleny w Starym Oleśnie w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. Kościół w Gronowicach istniał od 1910 roku. Była to świątynia drewniana. Kościół ten spłonął 16 sierpnia 1995 roku. W jego miejsce w 1997 roku wybudowany został nowy budynek duszpasterski, który służy mieszkańcom Gronowic i okolic do dnia dzisiejszego.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ LASKOWICE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. WAWRZYŃCA

Zabytkowy, drewniany, rzymskokatolicki kościół cmentarny, położony we wsi Laskowice, należący do parafii Matki Boskiej Bolesnej w Tułach, w dekanacie Zagwiździe, diecezji opolskiej. Dnia 5 maja 1964 roku świątynia została wpisana do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ LASOWICE MAŁE ◊

KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY	Rzymskokatolicki kościół filialny w Lasowicach Małych, należący do dekanatu Kluczbork w diecezji opolskiej. Administracyjnie kościół podlega parafii Narodzenia NMP w Chocianowicach, jednak duszpasterstwo prowadzi proboszcz parafii Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Kuniowie. Kościół stanowi jeden z 70 starych, drewnianych kościółków Śląska Opolskiego, będących na szlaku drewnianego budownictwa sakralnego, który w całości znajduje się w województwie opolskim.	źródło: www.wikipedia.pl
SPICHLERZ	Spichlerz w Lasowicach Małych został wzniesiony ok. poł. XIX w. z inicjatywy prywatnych właścicieli miejscowości – członków rodu Hohenlohe-Öhringen. Być może razem ze spichlerzem wybudowana została przylegająca do jego bocznej ściany (od strony głównej drogi) pierwsza w Lasowicach Małych mleczarnia, której budynek od dawna już nie istnieje. Mimo to wciąż widoczne pozostałe ślady tej przyległości.	źródło: www.lasowice.eu
DWÓR	Zbudowany w 1617 r. – XVII w. przez von Dambrowków, przebudowany pod koniec XIX w. przez zu Hohenlohe. Obiekt jednopiętrowy, murowany, z wieloma elementami architektonicznymi. Wewnętrzne wejście portalowe, bogato zdobione (kolumienki, zwieńczenie ze sterczynami). Nad nim kartusz z XVII wieku. Dwór otoczony parkiem ze stawem. Obiekt obecnie w ruinie (ostatnią naprawę przeprowadzono w latach 90. XX w., dokonując wymiany dachówki pokrywającej czterospadowy dach i kalenice, odkąd porzucony), elementy architektoniczne zniszczone bądź rozkradzione, otoczenie wymagające rewitalizacji.	źródło: www.wikipedia.pl
OBELISK UPAMIĘTNIAJĄCY MIESZKAŃCÓW WSI POLEGŁYCH PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ	Monument ten, w obawie przed wydaniem nakazu jego zniszczenia, mieszkańcy wsi ok. 1946 zakopali w pobliżu mleczarni. 2000 wydobyty spod ziemi przez nowego właściciela działki. 2001 zlokalizowany w nowym miejscu (na terenie parafii ewangelicko-augsburskiej) i rekonsekrowany.	źródło: www.wikipedia.pl
LEŚNA ŚCIEŻKA EDUKACYJNA IM. JANUSZA GOEBLA	W 2006 r. na terenie Nadleśnictwa Kluczbork, w leśnictwie Jasienie, przy Wyłuszczarni Nasion powstała Leśna Ścieżka Edukacyjna Nadleśnictwa Kluczbork im. Janusza Goebla. Ścieżkę można zwiedzać samemu – tablice przybliżają las i jego mieszkańców. Zgody Nadleśniczego wymaga natomiast ew. rozpalenie ogniska. W przypadku grup szkolnych i zorganizowanych najlepiej jednak uzgodnić wcześniej termin zwiedzania z Nadleśnictwem, wówczas możemy liczyć na fachową opiekę pracowników Nadleśnictwa.	źródło: www.kluczbork.katowice.lasy.gov.pl
JEZIORO CZARNE (POT. CZARNY STAW)	Pretendujący do miana rezerwatu przyrody zbiornik wodny Jezioro Czarne (Czarny Staw), położony na lewobrzeżnym dopływie Bogacicy, pośród monokultur sosnowych, w południowej stronie Lasowic Małych, częściowo zarośnięty trzciną, w północno-wschodniej stronie zabagniony. Tuż obok znajduje się miejsce odpoczynku z okazałą wiatą, gdzie odbywają się okazjonalne imprezy przy ognisku.	źródło: www.lasowice.eu
DOM TOLERANCJI I KULTURY	Lasowicki Dom Tolerancji i Kultury od 2003 wyrasta na wiodącą instytucją kulturalną regionu. Dom powstał z inicjatywy proboszcza parafii ewangelicko-augsburskiej w Lasowicach Wielkich, ks. Ryszarda Pierona. Działa na zasadzie świetlicy środowiskowej, w dawnej szkole luterańskiej.	źródło: www.wikipedia.pl

◊ SZUMIRAD ◊

JEDNOSTKA WOJSKOWA

W lesie szumiradzkim Niemcy wybudowali w latach 1930. tajny kompleks wojskowy, który po II wojnie światowej przejęły wojska zwycięzców. Bliżej wsi Szumirad Rosjanie wybudowali jedno z 6 centrów kontroli Armii Radzieckiej. Polacy rozlokowali tutaj specjalną Jednostkę Łączności pod nazwą “24 Polowa Baza Techniczna Wojsk Łączności – JW 2286”, budowany od początku lat 70 przez pułk inżynieryjno-budowlany z Gniezna. Polacy posiadali tutaj tajną specjalną bazę łączności: Jednostkę Wywiadu Radioelektronicznego Centralnego Podporządkowania.

Po przejęciu bazy od Rosjan w latach 1990., w Szumiradzie stacjonuje 24. Polowa Techniczna Baza Wojsk Łączności, która należy do struktury Dowództwa Garnizonu Warszawa.

źródło: www.wikipedia.pl

REZERWAT PRZYRODY SMOLNIK

Smolnik jest ostoją zwierzyny, żyją tu m.in. bobry, żurawie, jenoty i żmije zygzakowate. W stawie złowiono kilka lat temu szczupaka, który miał 111cm i ważył 12 kilogramów. W rezerwacie rosną również rzadkie okazy flory, m.in. czarne topole i orzech wodny.

źródło: www.ogp.interka.pl

◊ TUŁY ◊

KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ

Neogotycki kościół parafialny w Tułach jest jedną z pierwszych sakralnych realizacji Alexisa Langera, architekta pochodzącego z Oławy. Wraz z ogrodzeniem i znajdującymi się w jego obrębie kaplicami stanowi jednorodny zespół o formach neogotyckich.

źródło: www.zabytek.pl

PAŁAC

Niegdyś piękny barokowy pałac, już tak nie zachwyca. Wewnątrz pusto, z zewnątrz odlatuje tynk. Na słonecznym zegarze na południowej ścianie trudno już odczytać czas. Spośród zabudowań dworskich na uwagę zasługuje nie tylko pałac, również spichlerz oraz dawne mieszkania dla służby mają wartość zabytkową. Do pałacu przylega zabytkowy park, brak tu już wysypanych żwirem ścieżek i drewnianej altanki, jednak niektóre drzew zasługują na uwagę.

źródło: www.tuly.republika.pl

◊ WĘDRYNIA ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA

Rzymskokatolicki, drewniany kościół filialny położony we wsi Wędrynia, należący do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chudobie w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej.

źródło: www.wikipedia.pl

PAŁAC

Pałac w Wędryni wybudował w 1860 roku Johann Gottlob von Reiswitz (na miejscu poprzedniej rezydencji). Reiswitzowie byli właścicielami majątku w Wędryni od początku XIX wieku aż do 1945 roku. 152-letni pałac uległ pożarowi w latach 90., ale jego zewnętrzna bryła jest cała. Pałac jest obecnie prywatną własnością. Dach został wyremontowany, ale okna są wybite, a pałacowe wnętrze zdewastowane. Obok pałacu zachowały się także dom rządcy oraz wozownia.

źródło: www.palaceslaska.pl

GMINA OLESNO

◊ OLESNO ◊

SIEDEM ŹRÓDEŁ	W Oleśnie miejscem o znacznych walorach przyrodniczych i turystycznych jest owiane legendami, leśne uroczysko zwane „Siedem Źródeł”. Do „Siedmiu Źródeł” najłatwiej trafić, ruszając od drewnianego kościoła św. Anny. Dojdziemy tam powstałą niedawno drogą krzyżową – „Oleską Kalwarią”, której stacje rozciągają się na długości około półtora kilometra.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
WODOCIĄGOWA WIEŻA CIŚNIEŃ	Została zbudowana z czerwonej cegły w 1930 r. na niewielkim wzniesieniu przy ul. Krzywej. Prosty monumentalny kształt wieży bez charakterystycznej rozszerzonej głowicy odróżnia ją od spotykanych tego typu obiektów w kraju.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
RATUSZ	Budynek wybudowany w latach 1820 – 1821 na miejscu dawnej budowli z XVII wieku. Rozbudowany w roku 1880, w roku 1945 spalony i odbudowany w latach powojennych. Obecnie pomieszczenia ratusza są wynajmowane. Pierwszy ratusz w Oleśnie został zbudowany w roku 1640, budynek ten spłonął w roku 1722. W latach 1820 – 1821 w tym samym miejscu wzniesiono kolejną siedzibę władz miejskich. W 1945 roku budynek został spalony, w latach późniejszych odbudowano go.	źródło: www.wikipedia.pl
KOLUMNA MOROWA	Znajdująca się na Wielkim Przedmieściu unikatowa kolumna pierwotnie służyła jako słup przydrożny, drogowskaz. Świadczą o tym napisy umieszczone u jej podstawy. Jej historia sięga XVI w., zlokalizowana była przy ówczesnej czerwonej bramie miejskiej. W XVII w. dodano jej renesansowe zwieńczenie o motywach religijnych. Kolumnę przerobiono na kapliczkę wotywną o cechach renesansowych. Stało się to na skutek zarazy z 1630 r., która zaatakowała miasto. Według źródeł identyczna kolumna istniała wcześniej na Małym Przedmieściu. Obiekt zlokalizowany jest przed Państwową Szkołą Muzyczną, przy drodze krajowej nr 11.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
POMNIK JÓZEFA LOMPY	Przy drodze krajowej nr 11 na tzw. Wielkim Przedmieściu, przy zespole szkół zawodowych znajduje się pomnik Józefa Lompy. Ten słynny na Śląsku polski działacz i pisarz ludowy urodził się 29 czerwca 1797 r. w Oleśnie, zmarł natomiast 29 marca 1863 r. w Woźnikach, gdzie znajduje się jego grób. Na cześć Lompy stworzono również szlak turystyczny jego imienia prowadzący z Olesna do Woźnik.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
POMNIK POWROTU ZIEM PIASTOWSKICH DO MACIERZY	Powstał w 1964 r. z okazji XX rocznicy powrotu Śląska do Polski. Przedstawia rzeźbę dwóch zrywających się do lotu białych orłów, które umiejscowione są na granitowej płycie z napisem: “Bohaterom walk o wyzwolenie prastarych ziem piastowskich”. Odnowiony został w 2010 r. Znajduje się obok Urzędu Miejskiego oraz cmentarza komunalnego w Oleśnie.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KAPLICA BARONA VON REISWITZ	W Oleśnie na cmentarzu, obok zabytkowego, drewnianego kościoła św. Anny, stoi duża, zbudowana z czerwonej cegły kaplica. Kaplicę ufundował właściciel majątku w Wędryni w 1880 roku w podzięce za cudowne uzdrowienie dziecka. Po 130 latach zabytek był w katastrofalnym stanie. Przed ruiną uratowali kaplicę olescy przedsiębiorcy budowlani, których wspomogli swoimi datkami olescy parafianie.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA	Rzymskokatolicki kościół parafialny, położony w miejscowości Olesno (gmina Olesno). Kościół należy do parafii Bożego Ciała w Oleśnie w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. W latach 1450-1478, w miejscu gdzie obecnie stoi kościół pw. Bożego Ciała, został wybudowany, drewniany kościółek, któremu nadano wezwanie – Ciała Chrystusowego. W 1624 roku kościół trawi pożar, a jego odbudowa trwa do 1635 roku. Na przełomie XIX i XX wieku, w stale rozrastającym się i zwiększającej się liczbie mieszkańców Oleśnie, nastała potrzeba budowy nowego, większego kościoła. Postanowiono wznieść neobarokową świątynię Bożego Ciała. Drewniany kościół przeniesiony został do pobliskich Gronowic. Budowę rozpoczęto w 1909 roku, a ukończono 25 marca 1913 roku.	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ ŚW. MICHAŁA	Rzymskokatolicki kościół filialny, położony przy ulicy Kościelnej 2 w Oleśnie (gmina Olesno). Kościół należy do parafii Bożego Ciała w Oleśnie w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. Dnia 10 grudnia 1947 roku i ponownie 14 lutego 1978 roku świątynia została wpisana do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ JAK KWIAT RÓŻY…	Najstarsza część drewnianego kościoła św. Anny w Oleśnie pochodzi z początku XVI w. Gdy w 1668 r. miejscowi parafianie postanowili powiększyć świątynię, wybrali rzadko stosowane rozwiązanie architektoniczne. Nowy kościół, na nietypowym planie ze środkową nawą i pięcioma promieniście przylegającymi do niej kaplicami, postawiono obok starego. Obie części połączono korytarzem, dzięki czemu uzyskano niespotykaną nigdzie indziej formę budowli, którą można przyrównać do róży – pięć kaplic to płatki, a wspomniany korytarz to łodyga. Warto zobaczyć taki rarytas. Skojarzenie z różą jest o tyle uzasadnione, że ten kwiat występuje w herbie Olesna. Kościół znajduje się 2 km na północ od miasta, na terenie cmentarza.	źródło: www.polskaniezwykla.pl

KAPLICZKA ŚW. FLORIANA	Nieopodal kościoła Świętej Trójcy wzniesiona została murowana z czerwonej cegły kapliczka św. Floriana. Na ścianie frontowej kapliczki, nad wnęką umieszczony został napis „BOGU NA CHWAŁĘ, LUDZIOM NA RATUNEK”. Kapliczka wzniesiona w 2001 r. z inicjatywy miejscowych OSP.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
RZEŹBY ŚW. JANA NEPOMUCENA	Na terenie Olesna znajdują się trzy rzeźby przedstawiające św. Jana Nepomucena. Najbardziej okazała kamienna figura z 1753 r. usytuowana jest na rynku. Święty stoi na ładnym cokole ogrodzonym kutą balustradą. Druga rzeźba ustawiona została nieopodal mostku we wnęce domu przy ul. Pięknej. Święty w stroju kapłańskim, z głową nakryta biretem bez aureoli przytrzymuje ukośnie krzyż leżący na gałązce palmy. Kolejną rzeźbę spotkamy w kościele św. Marcina. Na konsoli ustawiona jest lekko pochylona figura z krucyfiksem trzymanym w lewej ręce.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOŚCIÓŁ FENIGOWY	Po zgromadzeniu około trzech milionów fenigów (groszy) w maju 1851 r. przystąpiono do wznoszenia murowanej świątyni. Jej budowa przebiegała bardzo sprawnie i już po dwóch latach została postawiona, a 11 maja 1853 r. nastąpiło uroczyste poświęcenie kościoła pw. Krzyża Chrystusowego. Jednak mieszkańcy nazywają go potocznie ”kościołem fenigowym”, nawiązując tym samym do sposobu zbierania środków na jego budowę.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
KOLUMNA MARYJNA	Kolumna Maryjna z 1697 r. postawiona z fundacji mieszczan oleskich nękanych przez wojny, żywioły, kataklizmy i choroby.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
SZPITALNA KAPLICA ŚW. FRANCISZKA	Powstała w 1869 r. (rozbudowa w 1909 r.) neogotycka kaplica św. Franciszka była integralną częścią nowoczesnej, jak na owe czasy, miejskiej lecznicy wybudowanej w tym samym stylu w latach 1858-1859. Szpital nosił imię św. Anny. Ołtarz i wyposażenie pochodzą z okresu budowy. W kościele mieści się najstarsza na ziemi oleskiej szopka świąteczna. Wraz z zamknięciem szpitala w 1997 r. kaplica zaczęła podupadać i niszczeć. Do niedawna kaplica miała zostać zburzona, jednakże w 2009 r. wpisano ją do rejestru zabytków. Szpitalna część po długich latach nieużytkowania została sprzedana jednej z sieci marketów, która budynek przebudowała. Kościółek zlokalizowany jest w okolicy Małego Przedmieścia, przy drodze krajowej nr 11.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
FRAGMENT ŚREDNIOWIECZNYCH MURÓW MIEJSKICH	Jak podają już średniowieczne dokumenty, Olesno było otoczone murami miejskimi w 1395 r.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
CMENTARZ KOMUNALNY Z POMNIKAMI I MOGIŁAMI	Aktualnie na cmentarzu znajduje się ok. 6000 zewidencjonowanych pochówków, najstarszy z nich to groby francuskich żołnierzy Leona Remixa i Piera’a Dawida. Ciekawostką jak na te okolice jest aleja żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej, charakterystyczne mosiężne tabliczki z krzyżem zajmują praktycznie całą wschodnią aleje cmentarza. Również we wschodniej alejce znajduje się reprezentacyjna mogiła powstańców śląskich, którzy polegli w tych okolicach w 1921r. Po północnej stronie nekropolii góruje pomnik lotników polskich.	źródło: www.polskaniezwykla.pl
CMENTARZ ŻYDOWSKI	Kirkut położony w Oleśnie przy ulicy Młyńskiej. Został założony na początku XIX wieku. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1821, a do dzisiaj zachowany dom przedpogrzebowy z 1868 r. Początki osadnictwa żydowskiego w Oleśnie sięgają XV-XVI wieku. Gmina żydowska w Oleśnie powstała pod koniec XVIII wieku. Cmentarz ma powierzchnię 0,45 ha i zachowało się na niej około 400 nagrobków.	źródło: www.wikipedia.pl
KOŚCIÓŁ ODPUSTOWY ŚW. ANNY	Rzymskokatolicki Kościół filialny położony około 2 km od centrum Olesna przy drodze na Wieluń. Kościół należy do parafii Bożego Ciała w Oleśnie, w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. Świątynia należy do szlaku drewnianego budownictwa sakralnego. Wybudowano ją wokół sosny, której odcięto wierzchołek i konary, a pień do dzisiaj podtrzymuje ołtarz główny. U góry drzewa znajduje się tabliczka z napisem: “CZCIGODNA STARA SOSNA, POD KTÓRĄ JEDNA PANIENKA ZA WSTAWIENNICTWEM ANNY ŚWIĘTEJ OD ŚMIERCI URATOWANA BYŁA. LIPIEC 1444.” Obecnie jest widoczny fragment drzewa za szybą. Od początku istnienia kościół jest postrzegany przez katolików jako miejsce cudowne, miejsce kultu św. Anny i takim pozostał do dnia dzisiejszego.	źródło: www.wikipedia.pl

◊ WACHÓW ◊

KLASYCYSTYCZNY DWÓR MUROWANY	Klasycystyczny dwór zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, budynek murowany z cegły potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, nakryty dachem naczółkowym wykonanym z dachówki. Fasada (elewacja południowa) dziewięcioosiowa, z nieznacznie wysuniętą częścią środkową, mieszczącą główne wejście, ponad którym wystawka zwieńczona trójkątnym szczytem. W elewacji ogrodowej zaakcentowana trzyosiowa część środkowa, o oknach zamkniętych półkoliście. Dwór przekształcony, o elewacjach pozbawionych detali architektonicznych, jedynie w fasadzie przetrwały ślady pilastrów flankujących główne wejście.	źródło: www.polskiezabytki.pl
DREWNIANY KOŚCIÓŁ ŚW. WAWRZYŃCA	Rzymskokatolicki kościół filialny, położony w Wachowie (gmina Olesno). Świątynia należy do parafii św. Mikołaja i św. Małgorzaty w Wysokiej w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. Znajduje się on na Szlaku Drewnianego Budownictwa Sakralnego.	źródło: www.wikipedia.pl

◊ STARE OLESNO ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. MARII MAGDALENY Z 1680 ROKU

Zabytkowa drewniana świątynia pod wezwaniem Marii Magdaleny, jedna z najstarszych w powiecie oleskim.
Kościół stanowi jeden z 70 starych, drewnianych kościółków Śląska Opolskiego, będących na szlaku drewnianego budownictwa sakralnego, który w całości znajduje się w województwie opolskim.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ SOWCZYCE ◊

DREWNIANY KOŚCIÓŁ ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO

Rzymskokatolicki kościół filialny, położony w Sowczycach (gmina Olesno). Świątynia należy do parafii Nawiedzenia NMP w Łomnicy w dekanacie Olesno, diecezji opolskiej. Znajduje się on na Szlaku Drewnianego Budownictwa Sakralnego. Obecnie kościółek ten pełni rolę kaplicy pogrzebowej.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ BOROSZÓW ◊

DREWNIANY KOŚCIÓŁ FILIALNY ŚW. MARII MAGDALENY

Zabytkowa, drewniana świątynia znajdująca się w Boroszowie w gminie Olesno, powiat Olesno, województwo opolskie. Kościół należy do parafii św. Jadwigi Śląskiej i św. Jacka w Biskupicach. Należy on do Szlaku Drewnianego Budownictwa Sakralnego.

źródło: www.wikipedia.pl

◊ BORKI WIELKIE ◊

KOŚCIÓŁ ŚWIĘTYCH MARCINA I BARTŁOMIEJA

Rzymskokatolicka, zabytkowa, drewniana świątynia znajdująca się w Borkach Wielkich, (gmina Olesno). Jest kościołem filialnym parafii św. Franciszka z Asyżu w Borkach Wielkich. Znajduje się na Szlaku Drewnianego Budownictwa Sakralnego. Wnętrze cechuje się prostotą. Obecnie pełni funkcję kościoła cmentarnego, a nabożeństwa odbywają się tutaj zaledwie kilka razy w roku.

źródło: www.wikipedia.pl

WIRTUALNY SPACER PO DOLINIE STOBRAWY:

ZAPRASZAMY !

WYBIERZ JĘZYK I ZWIEDZAJ WIRTUALNIE DOLINĘ STOBRAWY !

Szlak Architektury Drewnianej

Spacer po Kluczborku

Szlak Rekreacyjny po Kluczborku

Szlak pieszy drewnianego budownictwa

Szlaki rowerowe

Szlak kajakowy na rzece Stobrawie

GMINA KLUCZBORK

◊ KLUCZBORK ◊

PARK MIEJSKI

MUZEUM IM.JANA DZIERŻONA

BRAMA KRAKOWSKA

KLASYCYSTYCZNY DAWNY ZAKŁAD DLA UBOGICH

ZABYTKOWE DOMY

RATUSZ

POMNIK OFIAR PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ

POMNIK KS. DR JANA DZIERŻONA

KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ WSPOMOŻENIA WIERNYCH

KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI CHRYSTUSA ZBAWICIELA

KAPLICA CMENTARNA

CMENTARZ ŻOŁNIERZY ARMII CZERWONEJ

MURY OBRONNE

SPŁYWY KAJAKOWE

◊ BAŻANY ◊

REZERWAT PRZYRODY BAŻANY

◊ BĄKÓW ◊

KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

BUNKIER

◊ BIADACZ ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. JÓZEFA ROBOTNIKA

◊ BOGACICA ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. TRÓJCY

◊ BOGDAŃCZOWICE ◊

DWÓR

◊ KRASKÓW ◊

CMENTARZ ŻYDOWSKI

◊ KRZYWIZNA ◊

KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ CZĘSTOCHOWSKIEJ

◊ KUJAKOWICE GÓRNE ◊

KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA

◊ KUNIÓW ◊

KOŚCIÓŁ NARODZENIA ŚW. JANA CHRZCICIELA

IZBA PAMIĘCI REGIONALNEJ I RZEMIOSŁA

◊ LIGOTA GÓRNA ◊

ZBIORNIK RETENCYJNY

◊ LIGOTA DOLNA ◊

KAPLICA CMENTARNA

◊ ŁOWKOWICE ◊

KOŚCIÓŁ NAWIEDZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

KAPLICZKI

◊ MACIEJÓW ◊

KLASYCYSTYCZNY PAŁAC

PASIEKA ZARODOWA

DREWNIANY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

◊ SMARDY DOLNE ◊

PAŁAC

GMINA WOŁCZYN

◊ WOŁCZYN ◊

STARE MIASTO

KOŚCIÓŁ FILIALNY POD WEZWANIEM ŚW. TERESY Z LISEAUX Z LAT 1770-99, XIX WIEKU

CMENTARZ ŻYDOWSKI UL. BYCZYŃSKA

PARK MIEJSKI Z POŁOWY XIX WIEKU

KOŚCIÓŁ PARAFIALNY NMP NIEPOKALANIE POCZĘTEJ, NEOGOTYCKI Z LAT 1859-61

KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI

WIEŻA CIŚNIEŃ Z POCZĄTKU XX WIEKU

BUDYNEK STAREGO SZPITALA ELŻBIETANEK

ZAMEK RYCERZY ROZBÓJNIKÓW

DWORZEC KOLEJOWY

FABRYKA DROŻDŻY

POMNIK POLAKÓW POLEGŁYCH NA WSZYSTKICH FRONTACH ŚWIATA

DAWNY ZESPÓŁ MŁYŃSKI (XIX/XX)

DAWNY ZESPÓŁ RZEŹNI MIEJSKIEJ (XX)

BUDYNEK URZĘDU MIASTA I GMINY (XIX/XX)

SZPITAL (ZAKŁAD OPIEKUŃCZO-LECZNICZY)

POMNIK POŚWIĘCONY POLSKIM OFIAROM II WOJNY ŚWIATOWEJ

◊ KOMORZNO ◊

ALEJA KASZTANOWCOWA